De kunst van Improviseren maakt vrij

Ik vroeg me nadat ik getuige was geweest van improvisatietheater een paar jaar geleden af: wat als ik meer improviserend in het leven zou staan? Wat betekent dat en wat zou dat me brengen?

Improviseren?

Improviseren kent geen script, geen ruimte vooraf om scenario’s te bedenken of een vooraf bedachte respons. Je krijgt een korte schets van een situatie, en dan speel je met een ander of anderen een verhaal uit dat zich ontwikkelt in het moment. De eindbestemming ligt ergens in de toekomstige tijd, in het nu nog onbekende.

Hier en nu, NU is essentieel om überhaupt ergens te komen. Niet de verlangde toekomst dicteert het NU maar het NU dicteert de toekomst. Precies zoals het leven zich aan ons ontvouwt.

En juist daarom zit er zo’n schoonheid, echtheid, aanwezigheid en openheid in.
Maar ook spanning, onzekerheid en de angst om het niet goed te doen. Dat maakt dat het zo buiten de comfortzone valt van veel van ons.

Durf ik te improviseren?

Het is spannend iets te doen wat je niet van tevoren hebt uitgedacht, waar je niet op hebt geoefend, je niet weet wat er moet gebeuren. Laat staan wat de uitkomst zal zijn. Onzeker is ook hoe de ander reageert op wat je aanreikt of hoe het publiek reageert en resoneert. Kortom, het lijkt geen standaard formule tot succes. Het lijkt verdomd veel op het leven 😉 .

We doen er alles aan om controle te hebben over ons leven

Over wat er in de volgende scène gebeurt. Het liefst schrijven we van tevoren uit hoe een volgende scène eruit gaat zien, bijvoorbeeld hoe je reageert als de ander zus of zo gaat doen. Het liefst ben je voorbereid, met meerdere scenario’s in je broekzak. De meesten van ons willen niet al improviserend een belangrijke meeting of beoordelingsgesprek in, trouwen, een belangrijke keuze maken of ons kind opvoeden. Aan het lot overlaten? Liever niet!!

Het past niet bij het concept in ons hoofd van een maakbare wereld en onze prestatiegerichte cultuur. Daarom hebben we die storyline klaar, daarom doen we voorspellingen. En of je wilt of niet, met die storyline beïnvloed en stuur je de gebeurtenissen, de situatie. De ander in jullie interactie doet precies hetzelfde. Dit gebeurt in een project, een vergadering, in de kroeg, in je relatie, als ouder.

Hoe groot is de kans dat je dan net langs elkaar heen beweegt, geen oog hebt voor de pareltjes in het moment en voor wat mogelijk zou zijn? Juist ja: GROOT.

De kracht van improvisatietalent

Kunnen improviseren in situaties is echter een onmisbaar talent in het leven, heb ik ervaren. Geen mens, geen (crisis)manager, geen partner, vriend of ouder kan zonder. Hoe meer je je bekwaamt, des te vrijer ga je je voelen.

Of het nu om een ‘crisis’ gaat of gewoon een dagelijkse situatie op het werk, thuis of elders: inspelen en reageren op wat zich werkelijk voordoet is super krachtig! Voor ons allemaal!

De kunst van Improviseren kun je leren

Hieronder vind je 6 Improvisatie lessen uit het theater voor een vrijer, spontaner en creatiever leven.

1. Mindfulness beoefenen. Werkelijk aanwezig zijn in het moment met al je sensoren tot je beschikking, open voor de ander, voor wat zich voordoet in het moment geeft je zicht op de potentie van dat moment. Durven mee te gaan met de stroom. Als je te veel je best doet of in de weerstand gaat, schiet je in je hoofd en ga je uit contact met wat er is. Je blik vernauwt zich, je handelen verkrampt. Echt ontspannen in het moment zijn leidt tot creativiteit, nieuwe perspectieven en antwoorden. Dmv Mindfulness/Mindful Meditatie te beoefenen ontwikkel je dit vermogen.
2. De illusie van controle loslaten. Lef te ontwikkelen in wat je durf te ondernemen door te vertrouwen op het moment en op jezelf. Lef om af te wachten. Om te zien wat zich wil ontvouwen en erop te vertrouwen dat dat wat er is genoeg is. Om leren gaan met onzekerheid, met de gedachte dat je iets (nog) niet kan is daarin key. Wanneer dat je lukt komen er dingen op je pad die je normaal gesproken niet zou zien.
3. Samen te werken.Je bent afhankelijk van de interactie met anderen. Samenwerken lukt wanneer je luistert, meeresoneert en de ander vrijheid geeft. Flexibel blijven in je denken helpt daarbij; je eigen impuls los kunnen laten en meebewegen op de impuls van de ander. Invullen en verdedigen achterwege laten. Niet alles tot een welles/nietes spel terugbrengen. Voor het ultieme heb je tegenwicht en tegenkracht nodig. Meebewegen is minstens zo belangrijk als je eigen actie.
4. Fouten durven maken. Je gaat met elkaar op ontdekkingstocht naar iets. De dialoog wordt vaak zoveel beter, zo raak en to the point. Maar soms mislukt het ook. Dat dat mag van jezelf is een voorwaarde om te blijven experimenteren en uitzonderlijke uitkomsten te krijgen.
5. Je glazen bol wegleggen. Je bent geen voorspeller van de toekomst. Ondanks dat handelen we alsof we die glazen bol in ons bezit hebben. We bakken een verhaal, zetten van te voren de lijntjes uit. Daar houden we vervolgens aan vast. Oh, en fijn als de ander dat volgt. Deze doet dit overigens op zijn beurt ook. Met als resultaat dat je niet goed bij elkaar komt. Helemaal vrij te zijn van je eigen verhaal is moeilijk maar het is de kunst de flexibiliteit en de levendigheid te behouden om te reageren op wat de ander aanbiedt in dat moment.
6. Leer vertrouwen op je intuÏtie. De snelheid waarmee je beslissingen neemt is essentieel. Dit kan alleen als het bijna intuïtief gebeurt. Je hoofd kan die snelheid niet aan. In het begin zal je nogal sturend zijn maar na een tijdje leer je om dingen te laten ontstaan en te vertrouwen op je innerlijk weten. Daar ligt de werkelijke uitdaging. Om echt de rust te hebben dingen te laten gebeuren, te vertrouwen op het vermogen van jezelf en de ander het juiste te doen.

‘Hee, nu ben ik goed bezig’

Soms kom je op dat niveau terecht komt, dat je jezelf van een afstand ziet en er een soort 2de stemmetje je complimenteert. Pas op! Dat kan gevaarlijk zijn want op het moment dat je dat denkt, ben je meestal te laat om scherp te zijn voor de volgende zet. Laat dit stemmetje achterwege.

Al improviserend componeer je de scene. Waar je dan uitkomt? Geen idee!

Maar de kans dat je precies daar uitkomt, waar het moment om vraagt is veel groter dan wanneer je het (van tevoren) probeert te bedenken.

Dat is ook wat er zo heerlijk aan is, dat het op een ander niveau gebeurt. Het gebeurt echt ín de samenwerking en vanuit contact. Je gebruikt al je informatiebronnen waar je over beschikt, niet alleen je denken, bent sensitiever en weet daardoor intuïtief wat de situatie van je vraagt! Het vraagt je durven te durven en daarmee tijd en oefening.